Manieren om met overprikkeling om te gaan
Hoe je het beste met overprikkeling omgaat, is heel persoonlijk. We hebben per situatie verschillende manieren op een rij gezet. Ontdek wat jou kan helpen.
Ga prikkels niet volledig uit de weg
Ook als je last hebt van overprikkeling, is het belangrijk om dingen te blijven doen die voor jou belangrijk zijn. Maar het is ook belangrijk om te accepteren dat je veranderd bent. Dit kan je rust geven, maar is natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan. Door overprikkeling kan je je oude leven misschien niet langer voortzetten. Dit kan heel frustrerend zijn.
Gun jezelf de tijd om aan de nieuwe situatie en je nieuwe grenzen te wennen. Langzaam de hoeveelheid prikkels opbouwen is daarbij belangrijk. Vaak zijn er nieuwe manieren om beter met je klachten en beperkingen om te gaan. De tips hieronder geven je handvatten over wat je per situatie kunt doen.
In een restaurant
- Vraag om een rustige plek in het restaurant, bijvoorbeeld in een hoek of wat verder weg van een muziekspeaker. Het kan helpen om met je gezicht naar de muur te zitten. Staat de muziek te hard? Vraag dan of deze zachter mag.
- Vertel je gezelschap waar je last van hebt en hoe zij je kunnen helpen. Andere mensen zien meestal niet of je overprikkeld bent. En voor de meeste mensen is het bijna niet voor te stellen wat het is om last te hebben van overprikkeling.
- Zorg voor een pauzemoment tijdens je etentje. Ga bijvoorbeeld even naar het toilet en doe daar een ademhalingsoefening.
- Plan wat rust voor en na je restaurantbezoek. Hoe je tot rust komt, verschilt per persoon. De één komt tot rust met een meditatieoefening, de ander door even te liggen. Oefening 4 (maak jouw prikkelplan) kan je helpen ontdekken wat voor jou werkt. Hoe lang je rust nodig hebt, verschilt ook per persoon.
Op een feestje
- Vraag of je wat eerder kunt komen. Dan is het nog niet zo druk, en kun je even rustig praten met degene die het feestje organiseert.
- Geef bij de organisator van het feestje aan dat je last hebt van overprikkeling. Vertel wat dit voor jou inhoudt. Laat ook weten hoe de ander jou kan helpen. Voor anderen is het bijna niet voor te stellen hoe het is om last te hebben van overprikkeling. En overprikkeling kan ook nog eens erg verschillen tussen mensen.
- Vraag of er een rustige plek is waar je je kunt terugtrekken. Bijvoorbeeld in de keuken, of op de slaapkamer. Neem even pauze tijdens het feestje en doe daar een ademhalings-of meditatieoefening.
- Zorg dat je voor en na het feestje wat rust inplant. Zo kun je even bijkomen.
Tijdens het boodschappen doen of winkelen
- Doe je boodschappen op een moment dat jij je het fitst voelt. Voor sommigen is dat in de ochtend, voor anderen juist in de middag. Zoek voor jezelf uit welk moment voor jou het prettigst is.
- Ga op een moment dat het rustig is, bijvoorbeeld op een doordeweekse ochtend.
- Maak thuis een boodschappenlijstje. Zo vergeet je minder snel iets. Probeer het lijstje op volgorde van je looproute in de supermarkt te maken: bovenaan de groenten en het fruit, daarna het brood, en tenslotte het wasmiddel bijvoorbeeld. Dat voorkomt dat je vaak terug moet lopen.
- Neem na je winkelbezoek even pauze. Doe een ademhalingsoefening, mediteer, of luister naar rustige muziek.
Op werk
- Vraag om een rustige werkplek, bij voorkeur niet in een kantoortuin, maar op een kamer alleen of met een beperkt aantal collega’s. Let ook op het licht: is dit te fel, kijk dan of je ergens anders kunt zitten of dimmers op de lampen kunt (laten) zetten. Is het toch te druk? Probeer dan eens een noise-cancelling koptelefoon.
- Informeer je collega’s en leidinggevende. Vertel waar je precies last van hebt en hoe zij je kunnen helpen. Tip: Laat ze dit filmpje zien.
- Plan in je agenda voldoende pauzemomenten op een dag. En doe dan iets waardoor jij ontspant. Hoe je tot rust komt, verschilt per persoon. Maak (in je eentje) een wandeling of doe een meditatieoefening.
- Plan na je werk rust in. Tip: probeer iets uit je prikkelplan bij oefening 4!
Wanneer je erop uit gaat
- Zoek een rustig uitje, zoals (samen) wandelen in het bos. In de Prikkelarme cultuuragenda vind je allerlei culturele activiteiten, zoals een prikkelarm bezoek aan een museum of theater.
- Bereid je uitje goed voor. Hoe ga je er naartoe, waar kan je parkeren en welke spullen neem je mee? Mocht je last hebben van geluid of licht, neem dan voor de zekerheid je oordoppen, koptelefoon, zonnebril of pet mee.
- Ga je samen met iemand anders? Vertel diegene wat overprikkeling voor jou betekent en hoe de ander jou kan helpen. Andere mensen zien meestal niet of je overprikkeld bent. En voor de meeste mensen is het bijna niet voor te stellen wat het is om last te hebben van overprikkeling.
- Plan voor en na het uitje wat rust in. Hoe je tot rust komt, verschilt per persoon. Ga even liggen, luister naar rustige muziek of doe een meditatieoefening.
Tijdens het sporten of bewegen
- Sporten in een regulier fitnesscentrum is vaak te druk. De vele prikkels maken de drempel om te gaan sporten hoog. Het initiatief Meet me at the Gym biedt prikkelarm sportaanbod op verschillende sportlocaties. Zoek hier een prikkelarme beweeglocatie bij jou in de buurt.
- Kies een rustige plek om te bewegen. Bijvoorbeeld in het bos.
- Ga je liever zwemmen? Zwembaden zijn meestal erg prikkelrijk. In een aantal zwembaden zijn speciaal prikkelvriendelijke uren. Zo kun je in een prikkelvriendelijke omgeving zwemmen. Vind hier een prikkelarme zwemlocatie bij jou in de buurt.
- Plan wat rust voor en na het bewegen. Ga even liggen, mediteer of luister naar rustige muziek.
Krijg inzicht in jouw overprikkeling
Gebruik onze oefeningen om te ontdekken hoe overprikkeling er bij jou uitziet.
Hoe ziet overprikkeling er bij anderen uit?
Lees de verhalen van anderen en ontdek hoe zij met overprikkeling omgaan.
Professionele hulp zoeken
Bekijk ons stappenplan voor het zoeken van professionele hulp en ontdek waar je kan beginnen.