ZonMw en de Hersenstichting bundelen de krachten voor meer kennis over niet-aangeboren hersenletsel (2019-2024)

Dit nieuwsbericht gaat over projecten die de Hersenstichting gefinancierd heeft van 2019 tot en met 2024. Onderaan de pagina (update 2025) lees je over de resultaten van de verschillende projecten.

Om meer inzicht en overzicht te krijgen in de beschikbare behandelingen en interventies voor mensen met niet-aangeboren hersenletsel (NAH) bundelen ZonMw en de Hersenstichting hun krachten. Samen openen ze een subsidieoproep om met €1.500.000 projecten te financieren die inzicht geven in de werkzame elementen van bestaande interventies. Deze gezamenlijke subsidieoproep hebben de Hersenstichting en ZonMw bekrachtigd met een samenwerkingsovereenkomst.

Ingrijpend

In 2016 waren er volgens het RIVM 645.900 mensen in Nederland die leven met niet-aangeboren hersenletsel (NAH), zoals een beroerte en traumatisch hersenletsel. De lichamelijke, functionele beperkingen vallen de meeste mensen in de omgeving van de getroffene vaak direct op. De ‘onzichtbare gevolgen’ zijn minder opvallend en komen vaak na enige tijd pas tot uiting. Niet-aangeboren hersenletsel (NAH) is erg ingrijpend voor de persoon die het is overkomen.

Langdurige zorgvraag

ZonMw en de Hersenstichting investeren anderhalf miljoen euro in een subsidieoproep voor mensen met NAH met een langdurige en intensieve zorgvraag.

Johanna Haanstra voorzitter programmacommissie ZonMw-programma Gewoon Bijzonder: ‘Als het om niet-aangeboren hersenletsel gaat is het een grote opgave om de gevolgen op de langere termijn voor ogen te hebben en te houden. In de revalidatiefase is er volop aandacht voor mensen met NAH, maar jaren later raken zij meestal uit beeld terwijl zij nog steeds met allerlei klachten kampen.’

Effectief en doelgericht

ZonMw en de Hersenstichting willen minimaal 5 projecten financieren waarbij zowel sprake is van kennisontwikkeling, als van kennisbundeling en – implementatie. Voor de kennisontwikkeling gaat het om onderzoek naar de werkzame elementen of effectiviteit van bestaande behandelingen of interventies. Voor de kennisbundeling gaat het om het systematisch bundelen en toepasbaar maken van resultaten uit onderzoek of reeds bestaande kennis.

Els van der Rhee, projectleider Doelrealisatie van de Hersenstichting: ‘Helaas bestaat er nog geen gerichte behandeling die voor iedereen werkt. Leren omgaan met de gevolgen is in sommige gevallen helaas nog de enige optie. Door samen met ZonMw op zoek te gaan naar de beste onderdelen van de huidige behandelingen kunnen we kijken hoe we nieuwe behandelingen kunnen ontwikkelen die effectief en doelgericht zijn. Om het leven met niet-aangeboren hersenletsel zo gewoon mogelijk te maken.’

Subsidieoproep

De subsidieoproep staat inmiddels open vanuit het ZonMw-programma Gewoon Bijzonder. Gewoon Bijzonder richt zich op het verbeteren van zorg en ondersteuning van mensen met een verstandelijke beperking, meervoudige beperking en niet-aangeboren hersenletsel.

In de projecten gaan diverse partijen samenwerken om te komen tot kennis die antwoord geeft op vragen uit de praktijk. De samenwerking bestaat uit ten minste een onderzoeksorganisatie, zorginstelling, ervaringsdeskundigen en partijen uit de hersenletsel Alliantie, Breinlijn, of het Kennisnetwerk CVA NL.

Update 2025

Gewoon Bijzonder was verdeeld over 2 fases: Gewoon Bijzonder 1.0 en Gewoon Bijzonder 2.0. Hieronder lees je meer over de resultaten van de verschillende projecten:

• Participatie van mensen met NAH op werk: de Individuele Plaatsing en Steun methode (IPS-methode). De resultaten laten zien dat de IPS-methode een bijdrage kan leveren bij het zoeken van werk voor mensen met NAH. Wel is er meer onderzoek nodig naar de toepasbaarheid. Lees meer over de resultaten van het IPS-project op de website van Heliomare.
• Het meten van de invloed van cognitie in het dagelijks leven. Het doel van dit project is het meetbaarder maken van de gevolgen van NAH op iemands dagelijks leven. Hierdoor kunnen problemen voor mensen met NAH beter worden (h)erkend en de zorg beter worden aangepast aan de behoeften van iemand met NAH. Lees meer over het project op het Kennisplein Gehandicaptensector.
• Het NAH-Trainingshuis: op weg naar zelfstandig wonen en meedoen in de samenleving. Dit project was gericht op de doorontwikkeling van het NAH-Trainingshuis. Meer over het NAH-Trainingshuis lees je op de website van Siza.
• De gevolgen van veroudering bij NAH: het post-NAH effect (BRAIN-ReADAPT bij NAH). Er is steeds meer bekend over klachten die mensen met NAH op oudere leeftijd hebben. Op latere leeftijd kunnen de klachten van NAH terugkomen. Dit heet het post-NAH effect. Over het ouder worden na NAH zijn informatiematerialen gemaakt. Kijk voor meer informatie over het post-NAH effect op hersenletsel.nl.
• Communicatie en participatie bij chronische afasie (COPACA). Mensen met NAH kunnen problemen hebben met praten, taal, schrijven en lezen. COPACA keek naar middelen die mensen met afasie kunnen helpen bij communicatie in het dagelijks leven. Lees meer over de resultaten op meedoenmetafasie.nl.