Je hersenen versturen dan verkeerde signalen naar delen van je lichaam. Of ze verwerken de signalen die het lichaam naar de hersenen stuurt niet goed.  Hierdoor kun je last krijgen van allerlei klachten. Zoals verlammingen, schokkende bewegingen, aanvallen die op epilepsie lijken of blindheid.

Een functionele neurologische stoornis werd eerder ook wel een conversiestoornis genoemd. 

Kenmerken van een functionele neurologische stoornis 

Een FNS kan in elk deel van de hersenen voorkomen. Omdat de hersenen veel verschillende functies hebben, kunnen de klachten per persoon erg verschillen. Vaak heb je ook last van meerdere klachten.  

Veel voorkomende kenmerken bij een functionele neurologische stoornis zijn: 

  • Verlamming in delen van het lichaam 
  • Schokkende bewegingen in delen van het lichaam 
  • Aanvallen die lijken op epilepsie 
  • Problemen met je geheugen
  • Niet meer kunnen zien 
  • Niet meer kunnen horen 

Diagnose van een functionele neurologische stoornis 

Omdat de klachten per persoon erg kunnen verschillen en ook bij andere aandoeningen voor kunnen komen, is het niet altijd direct duidelijk dat je een FNS hebt.  

Meestal kom je met je klachten eerst bij de huisarts. Die kan je doorverwijzen naar een speciale arts in het ziekenhuis: een neuroloog. Deze arts zal eerst kijken of er andere oorzaken van je klachten zijn, zoals een beroerte. Als dat niet zo is, kan de neuroloog verder lichamelijk onderzoek doen.  

De arts kijkt goed naar je klachten, wat je nog wel en niet kunt en hoe de klachten begonnen zijn. Op basis hiervan kan de arts de diagnose FNS stellen. 

Oorzaken van een functionele neurologische stoornis 

Bij een FNS werken de hersenen niet zoals het hoort. Het is nog niet duidelijk wat de oorzaak van FNS is. Verschillende factoren lijken een rol te spelen. 

Meestal ontstaat een FNS kort na een indrukwekkende gebeurtenis, zoals het verlies van een partner, onverwacht ontslag of na een operatie. Maar niet iedereen krijgt FNS na een indrukwekkende gebeurtenis, dus ook andere factoren spelen een rol. Welke dit zijn, is nog niet bekend. 

Behandeling van een functionele neurologische stoornis 

Samen met de arts wordt er een behandelplan gemaakt dat past bij de klachten. Omdat de klachten per persoon kunnen verschillen, kan de behandeling ook per persoon weer anders zijn.  

Het behandelplan van een functionele neurologische stoornis bestaat vaak uit een of meer van de volgende behandelingen. Je kunt bijvoorbeeld geholpen worden door: 

  • Fysiotherapeut: bewegen is belangrijk, maar dit kan door je klachten erg vermoeiend of pijnlijk zijn. Een fysiotherapeut helpt je om op een goede manier toch in beweging te blijven. Hierdoor kunnen de klachten minder worden, of voorkom je dat ze erger worden. 
  • Psycholoog: je kunt erg verdrietig en moedeloos worden van je klachten. En van die gevoelens kunnen je klachten juist weer erger worden. Een psycholoog helpt je om met vervelende gedachten en gevoelens om te gaan. 
  • Logopedist: als je door je FNS problemen met spraak hebt, kan een logopedist je hierbij helpen. 
  • Oogarts: deze kan je helpen als je door een FNS problemen hebt met zien. 
  • KNO-arts: deze kan je helpen als je door een FNS problemen hebt met horen. 

Het is hierbij belangrijk dat je geholpen wordt door zorgverleners die ervaring hebben met FNS. 

Gevolgen van een functionele neurologische stoornis 

Je gebruikt je hersenen dag en nacht, bij alles wat je denkt, doet en voelt. Een functionele neurologische stoornis kan daarom op allerlei gebieden gevolgen hebben: 

  • Iets begrijpen: je kunt door je FNS problemen krijgen met je geheugen en concentratie. Dat maakt het moeilijker om dingen goed te begrijpen, bijvoorbeeld op je werk of school. 
  • Jezelf verplaatsen: een functionele neurologische stoornis kan zorgen voor problemen met lopen. Als je last hebt van aanvallen kan dit zelfs gevaar opleveren, bijvoorbeeld als je autorijdt. 
  • Jezelf verzorgen: door de klachten van je stoornis kunnen allerlei eenvoudige dingen je veel meer moeite kosten. Een douche nemen bijvoorbeeld, of je tanden poetsen. 
  • Omgaan met anderen: problemen met horen of zien kunnen ervoor zorgen dat je soms moeilijker met anderen om kunt gaan. Bijvoorbeeld in een werksituatie, of als je iets wilt regelen bij een instantie. 
  • Dagelijkse activiteiten: de gevolgen van een FNS merk je in je allerlei dagelijkse activiteiten. Afhankelijk van de ernst van de klachten kosten de dagelijkse dingen je meer moeite, of lukt iets je soms helemaal niet. 
  • Meedoen aan de wereld: een functionele neurologische stoornis heeft veel impact op je leven. Meedoen aan de wereld kan daardoor uitdagend zijn, maar gelukkig niet onmogelijk. 

De Hersenstichting heeft bij het opstellen van deze tekst dankbaar gebruik gemaakt van adviezen van: 

  • Els van der Linden, psycholoog, Stressbalance te Amsterdam 
  • Prof. Marinus Vermeulen, emeritus hoogleraar Neurologie, Amsterdam UMC