Onder andere voldoende slaap, gezonde voeding en regelmatig bewegen helpen om de hersenen zo gezond mogelijk te houden en het risico op hersenaandoeningen te verkleinen. Wij zetten alles op alles voor gezonde hersenen. Hieronder een overzicht van de projecten en onderzoeken die bijdragen aan het resultaat ‘Meer mensen weten hoe ze het risico op hersenaandoeningen kunnen verkleinen’.
Ommetje
Heel Nederland zit, en vaak te veel. Een slechte gewoonte waar veel (werkende) Nederlanders zich schuldig aan maken. Dat moet anders. Daarom heeft de Hersenstichting in 2019 Ommetje ontwikkeld, een bewustwordingscampagne met o.a. een app, die gericht is op de gezondheid van de Nederlander. Het doel is om Nederlanders te activeren om door de dag heen meer te bewegen, het patroon van te lang zitten te doorbreken en om meer bewustwording rondom hersengezondheid bij te brengen. Tijdens de coronacrisis is Ommetje samen met hoogleraar psychologie Erik Scherder gelanceerd en zijn er al ruim 70.000 gebruikers en al meer dan 12 miljoen minuten aan ommetjes gelopen.
Gezonde Generatie in SGF-verband
De Hersenstichting is een van gezondheidsfondsen die samen met de SGF werken aan de Gezonde Generatie. De gezondheidsfondsen die hieraan deelnemen willen dat kinderen en jongeren zich kunnen ontwikkelen tot zelfstandige, gezonde en gelukkige volwassenen. De ambitie is dat in 2040 de Nederlandse jeugd de gezondste ter wereld is. Nu loopt de jeugd in Nederland nog veel vermijdbare gezondheidsrisico’s, die leiden tot gezondheidsschade op de korte en lange termijn. Dit kunnen we voorkomen als de jeugd gezonder gaat leven. We leggen hiervoor de basis bij kinderen en jongvolwassenen in de leeftijdscategorie van 9 maanden t/m 24 jaar.
Het gezamenlijk verbeteren van hun gezondheid levert heel Nederland veel op. Jongeren gaan zich energieker en gezonder voelen in sociaal, fysiek en mentaal opzicht. De komende jaren starten verschillende campagnes en andere activiteiten vanuit dit programma en wordt binnen allianties aan verschillende leefstijlthema’s gewerkt. De Hersenstichting bundelt binnen dit programma krachten met andere partijen op het thema mentale gezondheid en is betrokken bij het thema ontmoedigen van alcoholgebruik.
Fitte Brein-bijeenkomsten en webinars
De Hersenstichting is een van de vaste partners van Het Fitte Brein. Met deze serie gratis publieksevents in theaters en online bereiken wij tienduizenden Nederlanders per jaar. Elk jaar zijn er meerdere theateredities. In korte lezingen geven oud-schaatser Ard Schenk, prof. dr. Dick Swaab en prof. dr. Erik Scherder vanuit hun eigen perspectief informatie over de hersenen en de positieve invloed van bewegen op de hersenen. Ook onze ambassadeur en ervaringsdeskundige Willem Philipsen vertelt over zijn ervaringen na zijn herseninfarct. Het Fitte Brein zendt ook online lezingen (webinars) uit over uiteenlopende onderwerpen, zoals slaap, het puberbrein, mindfulness, etc. Net als bij de theatereditie is het webinar wetenschappelijk van aard en bevat het voorbeelden en tips die iedereen in zijn dagelijks leven kan toepassen.
De Slaapstraat
In 2017 is in Utrecht de Slaapstraat ontwikkeld. Dit zorgprogramma heeft als doel huisartsen meer bewustzijn, kennis en tools te geven over het herkennen en erkennen van slaapproblemen. In 2018 is hier een vervolg aan gegeven door in zes regio’s een proef te starten. In een evaluatieonderzoek zijn de gebruiksvriendelijkheid en effectiviteit van het zorgprogramma en de werkzame elementen vastgesteld. De resultaten laten zien dat de kennis over slaap door het zorgprogramma onder huisartsen is toegenomen. Verder zijn de huisartsen blij dat ze een alternatief hebben voor slaapmedicatie en wordt er daadwerkelijk minder slaapmedicatie voorgeschreven. Patiënten voelen zich meer erkend. Op basis van de resultaten van het Slaapstraat project verkent de Hersenstichting nu hoe ze een rol kan spelen in het verder verbeteren van de eerstelijnsslaapzorg in Nederland.
Puberhersenen en alcohol
In 2016 ontving de Hersenstichting diverse signalen dat professionals, die voorlichting geven over de effecten van alcohol op de hersenen, onvoldoende informatie hadden wetenschappelijke onderbouwing. Reden voor ons om samen met STAP Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid, bijeenkomsten in een aantal regio’s te organiseren. Professionals uit de verslavingszorg, jeugdgezondheidszorg en kindergeneeskunde ontvingen per regio de meest recente informatie. In totaal zijn in 2016 en 2017 twaalf regiobijeenkomsten gehouden. De informatie is terug te lezen in onze brochure Puberhersenen en te beluisteren door het aanvragen door onze lezing Puberhersenen. Parallel aan dit project is een onderzoek gestart naar de effecten van alcohol op het puberbrein. Resultaten van dit onderzoek worden in 2020 gepubliceerd.
Charge your Brainzz
In 2017 heeft de Hersenstichting samen met Chrono@Work een lespakket over slaap ontwikkeld dat gericht was op middelbare scholieren. Goed slapen is belangrijk voor je hersenen. Slaaptekort kan leiden tot slechte schoolprestaties, achteruitgang van de (psychische) gezondheid, agressief gedrag en een hoger risico op alcohol- en drugsmisbruik. Juist jongeren zijn erg gevoelig voor slaapproblemen, door de verschuiving van het dag-nacht ritme als gevolg van hormonale veranderingen. Met dit lespakket willen Chrono@Work en de Hersenstichting jongeren informeren over het belang van slaap voor gezonde hersenen en hen stimuleren hun eigen slaapgedrag te verbeteren. Charge Your Brainzzz sluit aan bij het tweede leerjaar biologie van onderbouw vmbo-t, havo en vwo. Inmiddels zijn 236 middelbare scholen met het lespakket aan de slag gegaan en velen van hen hebben het toegevoegd aan het curriculum. Het lespakket is in 2018/2019 geëvalueerd. Op basis van de resultaten heeft de onderzoeksgroep van de VU een voorstel gedaan voor de doorontwikkeling van Charge Your Brainzzz naar een brede slaapinterventie voor jongeren (CYB2.0). Dit project is in 2019 toegekend binnen een subsidieprogramma van ZonMw en zal de komende jaren lopen. De Hersenstichting heeft als co-financier bijgedragen aan dit project.
Online training: Hersencoach
Mensen kunnen zelf veel doen om hun hersenen in conditie te houden. Gezonde voeding, voldoende slaap en regelmatig bewegen kunnen helpen om de hersenen zo gezond mogelijk te houden en het risico op hersenaandoeningen te verkleinen. Ook is het belangrijk om de hersenen uit te blijven dagen. Om Nederlanders hierbij te helpen, heeft de Hersenstichting in 2020 samen met experts de HersenCoach ontwikkeld. In 2021 hebben we deze training een update gegeven! Een gratis online training van 5 weken waarin de onderwerpen slaap, voeding, ontspanning, bewegen en uitdaging onder de aandacht worden gebracht. En waar men tips en tricks ontvangt van verschillende hersenexperts, zoals prof. Erik Scherder.
Onderzoek Helmut Kessels
De Hersenstichting subsidieert het Alzheimeronderzoek van prof. dr. Helmut Kessels, verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. Hierin wordt onderzocht hoe het natuurlijke beschermingsmechanisme van de hersenen tegen alzheimer geactiveerd kan worden in een actief lerend brein. “Wanneer we weten hoe dit proces precies werkt, kunnen we ook kijken hoe we het natuurlijke beschermingsmechanisme kunnen activeren bij mensen die in het beginstadium van Alzheimer zitten”, zegt Kessels.
Op dit moment is er geen therapie beschikbaar die effectief de ziekte van alzheimer kan bestrijden. Om in de toekomst wel tot effectieve therapieën te kunnen komen, is het van essentieel belang dat we begrijpen hoe de ziekte van alzheimer wordt veroorzaakt en waarom de ene persoon gevoeliger is voor het ontwikkelen van Alzheimer dan de ander. De Hersenstichting financiert dit onderzoek omdat de onderzoekers kijken naar welke mechanismen en factoren een rol spelen bij het beschermen van het brein. In de toekomst kan deze kennis van belang zijn voor het ontwikkelen van therapieën die alzheimer kunnen uitstellen of vertragen.