Is puzzelen goed voor je hersenen?
10 oktober, 2024
Dinsdag 10 oktober 2023
Hulp bij trillende handen of armen? Met deze uitvinding kan het!
In een modern pand direct gelegen naast de TU Delft werken verschillende start-ups hard aan het waarmaken van hun ideeën. IJsbrand de Lange is een van deze ondernemers. Met zijn start-up STIL ontwikkelt hij samen met een team een anti-tremor orthese. Dit is een hulpmiddel dat mensen met trillingen in hun arm weer stabiliteit moet geven. Inmiddels zet een team van elf gedreven medewerkers zich in om deze droom te realiseren.
Door onder andere essentiële tremor, de ziekte van Parkinson, dystonie of MS kunnen mensen last hebben van een trillende arm of hand. Dit wordt een tremor genoemd. Het gevolg? De sleutel moeilijk meer in het sleutelgat kunnen steken, moeite hebben met eten of drinken, geen make-up meer op kunnen doen en zo nog tal van andere belemmeringen. Vaak gaat dat samen met schaamte. Mensen durven niet meer uit eten te gaan of proberen hun trillingen zoveel mogelijk te verbergen voor anderen.
De Lange hoopt met zijn uitvinding hier verandering in te brengen, door deze mensen te helpen in hun dagelijkse activiteiten en hun zelfverzekerdheid terug te geven. Het idee ontstond toen De Lange een filmpje zag van acteur Michael J. Fox, die door zijn parkinson last heeft van trillende handen. De Lange: “Door mijn achtergrond als ingenieur, zag ik zijn trillingen als een mechanisch probleem. Er zijn talloze machines waar trillingen mechanisch gestabiliseerd worden. Ik dacht: waarom kunnen we dat dan ook niet doen voor een tremor?” Twee maanden lang sprak De Lange vervolgens met artsen en patiënten over de problemen die tremor veroorzaakt. Daarna ging hij aan de slag met zijn uitvinding. Er was veel interesse in zijn idee, maar toch zorgde het eerste ontwerp niet voor de doorbraak waar hij op hoopte. De brace bleek te zwaar en niet makkelijk te gebruiken. De Lange: “Die kans bestaat natuurlijk als je een heel nieuw product ontwikkelt, maar een domper was dit wel. Toch hield ik altijd in mijn achterhoofd waarom we hiermee bezig waren: voor de dertig miljoen mensen wereldwijd met trillende armen.”
Ongeveer 5% van alle mensen boven de 40 jaar heeft in meer of mindere mate last van een tremor. Als de STIL orthese straks goed helpt, hebben veel mensen minder last van hun hersenaandoening. Ze worden weer zelfstandiger, wat de kwaliteit van leven verbetert. Daarom steunt de Hersenstichting dit belangrijke project.
Samen met zijn team ontwikkelde hij een nieuw concept: een anti-tremor orthese. De orthese, niet te verwarren met prothese, ondersteunt de onderarm. Hij verbindt de hand met de bovenarm, en creëert daarbij nieuwe gewrichten. In die gewrichten worden speciale dempers geplaatst. Deze stoppen het trillen, maar het behoudt de bewegingsvrijheid van mensen. De grote doorslag voor De Lange en zijn team kwam in 2020. “Ik zag iemand die een muntje weer kon oppakken, terwijl hij dat al jaren niet meer kon. Zijn verbazing en enthousiaste reactie gaven mij en mijn team zoveel energie. Hier werkten we al die tijd naartoe. Het is uiteindelijk echt een co-creatie geweest met patiënten”, licht De Lange toe. “Dankzij hun input kunnen wij maken wat zij nodig hebben. En dat lijkt nu zijn vruchten af te werpen”, concludeert de jonge onderzoeker tevreden in de werkruimte van zijn bedrijf STIL. De STIL-orthese is inmiddels uitgebracht. Ze hopen daarmee zoveel mogelijk mensen met trillingen te helpen.
Beeld: Roy Vermeij
Tekst: Rosanne Langenberg