Waarom betere slaap een goed voornemen zou moeten zijn

De meeste mensen weten dat gezonde voeding en voldoende beweging belangrijk zijn voor je gezondheid. Maar slaap heeft minstens zoveel invloed. Tijdens je slaap krijgen je hersenen de tijd om te herstellen, afvalstoffen op te ruimen en informatie te verwerken.

En dat merk je overdag. Goed slapen helpt bij: 

• Een goed geheugen 

• Betere concentratie  

• Stabielere emoties 

• Omgaan met stress 

Toch staat slaap vaak minder hoog op onze goede voornemen-lijstjes dan sporten of gezonder eten. Terwijl slaap juist nauw samenhangt met dit soort gewoontes. 

Slaap en voeding

Wat je eet en drinkt beïnvloedt je slaap én andersom. Zware of vetrijke maaltijden kort voor het slapengaan houden je spijsvertering actief, waardoor inslapen lastiger wordt. En alcohol lijkt misschien te helpen bij het in slaap vallen, maar zorgt er wel voor dat je minder diep en onrustiger slaapt.  

Tegelijkertijd maakt weinig slaap het moeilijker om gezonde keuzes te maken. Slaapexpert Eus van Someren van het Nederlands Herseninstituut legt dit als volgt uit:  

“Onderzoek laat zien dat het lastiger is om gezond te leven als je slecht slaapt. Je brein wordt impulsiever: je stelt bewegen uit en grijpt sneller naar ongezonde snacks of vette, zoete en zoute producten. Het is moeilijk om weerstand te bieden als je brein in die impulsieve stand staat. Begin daarom eerst met je slaap verbeteren, want als je beter slaapt, wordt gezonder eten en minder snacken makkelijker”.   

Slaap en beweging 

Ook slaap en beweging versterken elkaar. Wie regelmatig beweegt, valt namelijk makkelijker in slaap en slaapt dieper. En wie goed slaapt, heeft weer meer energie om te bewegen.  

Andersom werkt het helaas ook: weinig slaap maakt het lastiger om jezelf te motiveren om te gaan bewegen. Eus van Someren heeft een tip: 

“Na een slechte nacht denk je misschien: ik blijf nog even liggen. Maar juist dan helpt het om toch in beweging te komen. Uit sommige (dier)onderzoeken blijkt dat je van intensief bewegen, zoals hardlopen of hard fietsen, deels hetzelfde effect merkt als van slapen. Dus blijf niet liggen, maar kom in beweging: je gaat je er waarschijnlijk beter door voelen.” 

Kortom: als je slecht slaapt, wordt het moeilijker om gezonde gewoontes vol te houden. Daarom verdient slaap een vaste plek tussen je goede voornemens.  

Drie haalbare slaapgewoontes

Grote veranderingen zijn vaak lastig vol te houden. Begin daarom met kleine stapjes, die wel grote voordelen kunnen opleveren. We zetten drie simpele slaapgewoontes voor je op een rij: 

1. Houd vaste tijden aan 

Je hersenen houden van regelmaat. Kies een vaste tijd om naar bed te gaan en op te staan, ook in het weekend. Als je jezelf in het weekend iets meer slaap gunt, laat het dan niet meer dan een uurtje zijn. Anders wordt het na het weekend weer lastiger om vroeger op te staan.  

2. Beweeg en zoek daglicht op 

Je slaapt beter als je lichamelijk moe bent door overdag te bewegen. Alle vormen van bewegen zijn goed. Zorg ook voor voldoende daglicht overdag. Dit helpt om overdag actief te zijn en ’s avonds juist tot rust te komen. Combineer bewegen met buiten zijn, dan krijg je meteen daglicht mee! 

3. Leg schermen op tijd weg 

De prikkels van beeldschermen (telefoon, tablet, laptop) houden je hersenen actief en alert, terwijl je hoofd juist in een ontspannen staat moeten komen. Leg daarom schermen anderhalf uur voordat je gaat slapen weg. Lees liever een boek, doe een korte stretch of luister naar rustige muziek. 

Tot slot nog een geruststelling van Eus van Someren: 

“We worden niet allemaal superslapers, dus laat dat niet je doel zijn. Maar zorg binnen de mogelijkheden die je hebt dat je slaap zo goed mogelijk is. En dan zal je merken dat ook doelen als meer bewegen, minder snacken en gezonder eten makkelijker worden.” 

Meer weten over wat er allemaal in je hoofd gebeurt terwijl je slaapt? 

In onze podcast Powernap geeft slaapexpert Eus van Someren nog veel meer slaaptips!