Psychose en achterdocht
Mensen met een psychose zien overal aanwijzingen dat anderen hen kwaad willen doen. Ze weten zeker dat ze gevaar lopen, terwijl dat niet zo is. Zulke extreme achterdocht maakt bang en gestrest. Door de achterdocht voelen mensen sociale angst en trekken ze zich terug.
CGT: standaardbehandeling bij psychose
De standaard psychologische behandeling is cognitieve gedragstherapie (CGT). Mensen leren hun achterdochtige gedachten bij te sturen. Ze moeten daarbij ook oefenen in situaties in hun dagelijks leven waar ze achterdochtig en bang van worden.
De CGT-behandeling werkt wel, maar minder goed dan we zouden willen. Mensen durven in de praktijk vaak niet te oefenen met angstige situaties. Of de situaties die nodig zijn om goed te oefenen doen zich te weinig voor. En psychologen zijn er niet bij om ter plekke advies te geven.
Naar het café of een busrit in VR
VR kan de behandeling van extreme achterdocht verbeteren. VR is een driedimensionale omgeving die door een computer is gemaakt en reageert op wat iemand doet. Mensen kunnen er in rondlopen met behulp van een speciale VR-bril. Mensen kunnen oefenen in een virtuele supermarkt, winkelstraat, bus of café.
Ook al is VR niet echt, het roept wel dezelfde lichamelijke en psychologische reacties op als in de echte wereld. Dat maakt het mogelijk om te oefenen met situaties die in het echt misschien nog te spannend zijn. Ook kan de psycholoog de situaties precies aanpassen aan wat er nodig is voor de behandeling.
Minder achterdocht en angst
Uit een eerste onderzoek bij mensen met psychose bleek dat deze behandeling inderdaad heel goed helpt. Na de behandeling met VR hadden mensen veel minder last van achterdocht en angst in sociale situaties vergeleken met mensen die geen behandeling hadden gekregen.
Daarnaast blijkt dat CGT in combinatie met VR sneller werkt dan wanneer iemand met een psychose alleen CGT krijgt. Er zijn gemiddeld 2,5 minder behandelsessies nodig door de toevoeging van VR. Ook ontdekten de wetenschappers dat VR beter werkt voor het verminderen van veiligheidsgedrag. Dit is gedrag om spannende situaties uit de weg te gaan. Bijvoorbeeld alcohol drinken om je gemakkelijker te voelen.
Het volgende doel van de onderzoekers is het verspreiden van de behandeling in Nederland. Psychologen moeten bijvoorbeeld worden getraind om de behandeling te kunnen doen. Hiervoor steunt de Hersenstichting een nieuw project: Virtual Reality-behandeling tegen achterdocht in de praktijk brengen.