Neuroborreliose (ziekte van Lyme)

Kenmerken van neuroborreliose

Neuroborreliose heeft verschillende kenmerken. Niet iedereen krijgt dezelfde klachten. En het kan zijn dat je maar een paar van de kenmerken hebt. 

Vroege kenmerken 

• hoofdpijn
• een scheef gezicht
• pijnlijke armen en benen
• een stijve nek
• koorts en grieperig gevoel
• misselijkheid en overgeven
• een rode ring of vlek op de plek van de tekenbeet

Latere kenmerken

De klachten kunnen ook pas weken, maanden of jaren na de beet ontstaan. Je krijgt dan bijvoorbeeld last van:

• ernstige vermoeidheid
• overprikkeling
• pijnlijke of zwakke spieren en gewrichten
• tintelingen en doof gevoel op je huid
• problemen met je evenwicht en een draaierig gevoel
• een scheef gezicht

Langdurige klachten na Lyme 

Sommige mensen voelen zich lange tijd ziek en moe, of hebben lang last van problemen met denken of pijn. Mogelijk komt dit door een infectie, zoals de ziekte van Lyme of COVID-19. Klachten na een infectie worden ook wel PAIS genoemd: post acuut infectieus syndroom. Dit zijn aandoeningen waarbij meerdere delen van je lichaam tegelijk niet goed werken, zoals het afweersysteem, het zenuwstelsel of je hart en bloedvaten. De precieze oorzaak van langdurige klachten is nog niet duidelijk. Ook is het niet altijd te zeggen of je klachten een gevolg zijn van de ziekte van Lyme. Er is meer onderzoek nodig naar de oorzaak en behandeling van deze klachten.  

Diagnose van neuroborreliose

In de eerste weken na de tekenbeet kun je klachten krijgen die lijken op griep. Soms ontstaat er een rode ring of vlek op de plek van de beet. Deze ring of vlek kan zich verplaatsen over de huid. Met deze klachten kom je vaak eerst bij de huisarts. 

Maar je kunt ook later pas last krijgen van ergere klachten. Zoals een hersenvliesontsteking of een verlamming. Soms ontstaan deze klachten zo laat dat je je niet meer kunt herinneren dat je gebeten bent door een teek. Een tekenbeet kan ook op een plek zitten waar je het niet ziet, zoals de knieholte of op de rug. Daardoor kun je de tekenbeet en mogelijke huidveranderingen gemakkelijk missen. 

De huisarts kan je doorverwijzen naar een speciale arts in het ziekenhuis: een neuroloog. Die zal je vragen stellen over je klachten en je bloed onderzoeken. 

Soms is het ook nodig om je hersenvocht te onderzoeken. Je krijgt dan een ruggenprik. Daarna kan de neuroloog met zekerheid vaststellen of de ziekte van Lyme in het zenuwstelsel zit. 

Oorzaken van neuroborreliose

Neuroborreliose ontstaat door de bacterie Borrelia burgdorferi. Een teek kan besmet zijn met deze bacterie. Als een besmette teek je bijt en de bacterie in het zenuwstelsel terecht komt, dan heet dat neuroborreliose. 

2% van alle teken draagt de Borrelia-bacterie bij zich. Niet iedereen die gebeten wordt door een besmette teek krijgt klachten. Als de teek korter dan 24 uur op de huid heeft gezeten, is het erg onwaarschijnlijk dat er besmetting is opgetreden. 

Behandeling van neuroborreliose

Als je klachten door de ziekte van Lyme hebt, dan geeft de dokter je hier antibiotica voor. Dit is een medicijn dat de bacterie bestrijdt. Je gebruikt de medicijnen voor een bepaalde tijd. Dit heet een kuur. De kuur duurt 2 of 4 weken. Je krijgt deze via een infuus (een naald met een slangetje waardoor het medicijn je lichaam in kan stromen) of pillen. Er is een grote kans dat je hiermee geneest. 

Het kan voorkomen dat je klachten overhoudt nadat je bent behandeld. Dat betekent niet dat de bacterie niet goed behandeld is. Het is goed uitgezocht dat langer behandelen dan 4 weken niet helpt.  

Je zenuwen kunnen beschadigd zijn door de ziekte van Lyme. Je hebt dan bijvoorbeeld pijn, een scheef gezicht of verlamming van arm- of beenspieren. Bij klachten door zenuwschade kunnen pijnstillers of een behandeling bij de fysiotherapeut helpen. 

Als je vaak erg moe bent of pijn hebt, dan kan een ergotherapeut je manieren leren waarop je belangrijke dagelijkse activiteiten toch nog kunt doen. 

Door de ziekte kun je ook erg somber, angstig of in de war zijn. Als dat zo is, dan kunnen een maatschappelijk werker en een psycholoog je helpen om je stemming te verbeteren.  

Gevolgen van neuroborreliose

Bij de meeste mensen verdwijnen de klachten na de behandeling. Maar helaas zijn er soms blijvende gevolgen.  

Neuroborreliose kan gevolgen hebben voor verschillende gebieden van je leven: 

De Hersenstichting heeft bij het opstellen van deze tekst dankbaar gebruik gemaakt van adviezen van:

•  Prof. Dr. Matthijs C. Brouwer, neuroloog, Amsterdam UMC

Laatste update: december 2025