De Hersenstichting draagt met € 299.739 bij aan een onderzoek van het Amsterdam UMC. Het onderzoek staat onder leiding van Chris Vriend. De onderzoekers willen patiënten met de ziekte van Parkinson helpen om minder last te hebben van hun klachten. Het gaat dan om klachten bij het nadenken. Er zijn in Nederland meer dan 50.000 mensen met parkinson.
De hersenen worden stram en stroef
Trillende handen, langzame bewegingen en schuifelend lopen. Dat zijn kenmerken van parkinson die bij veel mensen bekend zijn. Maar veel patiënten krijgen ook steeds meer moeite met denken. Het wordt lastig om dingen te plannen, te onthouden en te snappen. Deze problemen worden steeds erger. Een deel van de mensen met parkinson kan daardoor dement worden.
Er zijn op dit moment geen speciale behandelingen of medicijnen voor patiënten met deze klachten. Daardoor zorgen deze klachten voor allerlei problemen in het dagelijkse leven. Op het werk bijvoorbeeld, maar ook bij alledaagse taken en het omgaan met anderen.
Houd je brein in beweging
Wil je een gezond lichaam? Dan ga je sporten. Ook de hersenen kun je trainen met oefeningen, een cognitieve training. In onderzoek naar andere aandoeningen is al ontdekt dat dit goed kan werken. Mensen met de ziekte van Alzheimer hadden na de training bijvoorbeeld minder last van klachten bij het nadenken.
De onderzoekers denken dat mensen met de ziekte van Parkinson ook veel kunnen hebben aan zo’n training. Het denken zal na de training niet meer slechter worden, maar juist beter gaan. Het onderzoek gaat over een online cognitieve training, die mensen thuis op elk moment volgen.
Tijdens de training word je op een speelse manier uitgedaagd om bijvoorbeeld steeds sneller te reageren, meer te onthouden of je aandacht te verdelen. Hoe beter je dat doet, hoe moeilijker de taken worden. Zo blijft het een uitdaging voor je hersenen.
Waarom steunt de Hersenstichting dit onderzoek?
De Hersenstichting steunt alleen onderzoeken met een goed plan van aanpak, die een grote kans van slagen hebben en echt iets opleveren voor patiënten – nu of in de toekomst.
Problemen met nadenken maken het leven op allerlei manieren moeilijker. Op het werk en bij het omgaan met anderen bijvoorbeeld. Bij een groot deel van de mensen met parkinson kunnen deze problemen uiteindelijk tot dementie leiden. Mensen met dementie kunnen minder goed voor zichzelf zorgen en moeten uiteindelijk vaak naar een verpleeghuis.
“Net als een spier kun je je denkvermogen trainen. Dit vergt inzet, uitdaging maar bovenal herhaling: Think, train, repeat.”
Chris Vriend, onderzoeker Amsterdam UMC
Deze behandeling moet ervoor zorgen dat die problemen met nadenken minder snel erg worden. Patiënten kunnen hierdoor langer voor zichzelf zorgen en dus zelfstandig blijven wonen. Dat zou voor deze patiënten een fijn vooruitzicht zijn.
Dit onderzoek draagt bij aan de doelstelling van de Hersenstichting: minder sterfte en ziektelast door hersenaandoeningen. Daarom steunt de Hersenstichting het onderzoek met € 299.739. De Parkinson Vereniging draagt ook financieel bij aan deze studie.
Janet kreeg op haar 43e de diagnose ziekte van Parkinson
Janet is moeder van Alicia. Samen hadden ze een fijn en onbezorgd leven. Tot bij Janet de diagnose ziekte van Parkinson werd vastgesteld. Het liefst zou ze haar kop in het zand steken, maar ze weet dat dat niet kan. Janet wil namelijk nog zo lang mogelijk voor haar dochter kunnen zorgen. Helaas is de toekomst onzeker.
Meer over het onderzoek
De opzet van het onderzoek is al getest onder een kleine groep van 20 deelnemers met parkinson. De deelnemers waren erg positief en de resultaten hoopgevend. Daarom wordt het onderzoek nu uitgebreid.
Hoe pakken ze dit aan?
Er doen 140 mensen met de ziekte van Parkinson aan het onderzoek mee. Zij hebben milde klachten bij het nadenken. De online hersentraining die zij volgen duurt 8 weken. Elke week volgen ze 3 sessies, van elk 45 minuten. Ze mogen zelf kiezen op welke dag en welk tijdstip ze de sessies volgen. Dat kan op een computer, laptop of tablet.
De onderzoekers meten op verschillende momenten hoe goed het denken gaat. Dit doen ze voor de training en op meerdere momenten na de training. Zo weten de onderzoekers of je door de training beter kunt denken, maar ook of dat na een tijdje nog steeds zo is.
Van 80 deelnemers worden ook hersenscans gemaakt. Zo zien de onderzoekers precies hoe de training invloed heeft op de hersenen.
Welke resultaten verwachten de onderzoekers?
De onderzoekers verwachten dat het denken bij patiënten met parkinson door deze nieuwe training beter gaat en minder snel achteruitgaat. Daardoor hebben ze minder last van klachten en voelen ze zich prettiger. Ook kunnen ze langer zelf allerlei dagelijkse dingen blijven doen, zoals autorijden, koken en de boodschappen doen.
Hoe ver is het onderzoek?
Op dit moment hebben alle patiënten de training gevolgd. De onderzoekers zijn nu bezig met het analyseren van de hersenscans. Er moeten nog metingen worden gedaan om de effecten over een langere tijd te onderzoeken.
Na afronding: welke resultaten zijn bereikt en wat betekent dit?
De onderzoekers hebben ontdekt dat mensen direct na de training tot wel 10% sneller reageren op een taak. Het lijkt er dus op dat de training helpt om sneller en dus beter te kunnen nadenken. Nu gaan de onderzoekers kijken of dit effect er ook na 1 of 2 jaar nog is.
Wat is de volgende stap?
De training laat op de korte termijn voorzichtige positieve effecten zien. Maar daarmee zijn de onderzoekers er nog niet. Want zijn er ook op de langere termijn positieve effecten? Of moet je deze training om de zoveel tijd herhalen om er voordeel van te blijven hebben. Dat gaan de onderzoekers in vervolgonderzoek uitzoeken.