De Hersenstichting draagt met € 539.486 bij aan een onderzoek van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Het onderzoek staat onder leiding van dr. Max de Leeuw. De onderzoekers willen mensen met een bipolaire stoornis helpen. Zij zijn vaak erg depressief. De wetenschappers gaan daarom op zoek naar een nieuw, goedwerkend medicijn.
Wanneer medicatie niet goed werkt
Bij een bipolaire stoornis wisselen mensen heel erg in hun stemming en energie. Soms zitten ze vol energie en voelen ze zich overdreven goed. Ze zijn dan manisch. Maar het grootste deel van de tijd hebben mensen een bipolaire depressie. Ze voelen zich dan heel somber en hebben weinig energie.
Tijdens deze depressie hebben mensen met een bipolaire stoornis de meeste last van hun ziekte. Overdag krijgen ze weinig dingen gedaan. Ze vinden het bijvoorbeeld moeilijk om elke dag hun tanden te poetsen of te koken en de kwaliteit van leven is laag.
Om deze klachten te verminderen, krijgen ze medicijnen. Maar deze medicatie werkt niet bij iedereen. Mensen met een bipolaire depressie hebben dan nog steeds erg last van depressieve klachten. Het is daarom belangrijk om een goedwerkend medicijn voor hen te vinden.
“Veel patiënten met een bipolaire stoornis die een depressie hebben, knappen niet goed op. Hopelijk kunnen we met dit onderzoek deze mensen in de toekomst beter helpen.”
Dr. Max de Leeuw, onderzoeker
Een oude bekende, maar een nieuw gebruik
Uit onderzoek blijkt dat een lage hoeveelheid ketamine goed werkt bij mensen met een depressie, maar zonder bipolaire stoornis. Dit is een verdovingsmiddel dat de depressieve klachten kan verminderen. In sommige gevallen verdwijnen de klachten zelfs helemaal.
De onderzoekers denken dat een lage hoeveelheid ketamine ook kan werken bij een bipolaire depressie. Maar echt goed onderzoek is er nooit naar gedaan. Daarom krijgt een groep mensen met een bipolaire depressie ketamine via de bloedbaan. Een andere groep deelnemers krijgt een nepmedicijn.
Aan de hand van medische vragenlijsten onderzoeken wetenschappers of ketamine de depressieve klachten vermindert. Ook kijken ze of de kwaliteit van leven verandert.
Waarom steunt de Hersenstichting dit onderzoek?
De Hersenstichting wil mensen helpen om minder last te hebben van hersenaandoeningen, zoals een depressie. Onderzoek naar manieren om deze aandoeningen te stoppen of minder erg te maken, helpen daarbij. Dit onderzoek kijkt of een bestaand medicijn kan helpen om minder last te hebben van een depressie.
Het onderzoek draagt bij aan de doelstelling van de Hersenstichting: minder sterfte en ziektelast door hersenaandoeningen. Als patiënten beter herstellen na een depressie, maakt dat hun leven beter. Daarom steunt de Hersenstichting dit onderzoek met €539.486.
Meer over het onderzoek
Aan het onderzoek doen tachtig mensen met een bipolaire stoornis mee. Deelnemers zijn langere tijd depressief en beschikbare medicijnen werken niet (goed) bij hen.
Hoe pakken ze dit aan?
Door een loting verdelen de onderzoekers deelnemers in twee groepen:
- Groep 1: krijgt twee keer per week ketamine via de bloedbaan.
- Groep 2: krijgt twee keer per week een nepmedicijn (midazolam) via de bloedbaan.
Het onderzoek duurt drie weken. Tijdens het onderzoek weten de deelnemers niet in welke groep zij zitten. Het nepmedicijn in het onderzoek zorgt voor dezelfde bijwerkingen als ketamine, bijvoorbeeld duizeligheid. Maar het nepmedicijn vermindert geen depressieve klachten. Zo kunnen de onderzoekers goed meten wat de invloed van ketamine is.
Welke resultaten verwachten de onderzoekers?
De onderzoekers verwachten dat deelnemers na drie weken behandeling al minder depressieve klachten hebben. Sommige deelnemers hebben mogelijk helemaal geen klachten meer. Ook verwachten onderzoekers dat de kwaliteit van leven toeneemt.
Hoe ver is het onderzoek?
Het onderzoek start eind 2025. Als er in de tussentijd resultaten zijn, vullen we deze pagina aan.
Wat is de volgende stap?
De onderzoekers hopen dat ketamine via de bloedbaan goed werkt bij mensen met een bipolaire depressie. Ketamine kan dan een standaardbehandeling worden bij bipolaire depressies. Het medicijn wordt dan ook vergoed door de zorgverzekering.
Ook kunnen onderzoekers gaan kijken naar andere manieren om ketamine te geven. Bijvoorbeeld via een neusspray. Dit is minder zwaar en kost minder tijd dan medicatie geven via de aderen.