Overprikkeling de baas op Schiphol

Door niet-aangeboren hersenletsel (NAH) heeft­ journaliste Mijke snel last van overprikkeling. Gelukkig houden steeds meer organisaties daar rekening mee. En dat juicht de Hersenstichting van harte toe. Mijke gaat langs op Schiphol, een plek vol prikkels.

De reis van mijn huis naar Schiphol Airport heb ik tot in de puntjes voorbereid. Ik vond Schiphol altijd een leuke plek; het begin van een nieuw avontuur. Sinds mijn niet-aangeboren hersenletsel (NAH) is dat veranderd. Mijn stressniveau is hoog als ik vanaf het perron met de roltrap Schiphol Plaza binnenrol. Ik heb afgesproken met Lot Defoort, Service Manager PRM (Persons with Reduced Mobility). De prikkels komen als een muur op me af. Maar wonder boven wonder valt mijn blik tussen dit alles direct op een bord[1]je met daarop ‘Panoramaterras’. De route naar onze afgesproken locatie is goed aangegeven. Ik loop steeds verder de drukte uit, tot ik bij het Panoramaterras ben. Daar is het lekker rustig. Ik ga met Lot in gesprek over de hulp die Schiphol biedt aan mensen die last hebben van overprikkeling.

Op Schiphol kunnen mensen met een zichtbare of onzichtbare beperking assistentie krijgen. Hoe gaat dat in zijn werk?
Lot: “Sinds 2008 is het in Europa wettelijk verplicht als luchthaven om iedereen die daar behoe­fte aan heeft , assistentie aan te bieden. De ambitie van Schiphol is om méér te doen dan wat wettelijk verplicht is. Juist omdat wij zien hoe belangrijk dit is voor een grote groep mensen. Iedereen kan assistentie aanvragen. Dit moeten ze bij de luchtvaartmaatschappij doen, niet rechtstreeks bij Schiphol. Dus eigenlijk al bij het boeken van de tickets. Het is belangrijk om het op tijd te doen, minimaal 48 uur voor vertrek. We hebben de tijd nodig om mensen en spullen op tijd op de juiste plek te krijgen.”

Assistentie voor iedereen

Moet je bij het aanvragen van assistentie aan kunnen tonen wat je beperking is?
“Nee. Sterker nog, daar mogen wij niet eens naar vragen. Iedereen die assistentie wil, kan dit aanvragen. Je geeft­ dan zo duidelijk mogelijk de assistentiebehoefte aan, en wij hangen daar een code aan, zodat we de juiste hulp kunnen bieden.”

Hoe zijn de reacties van passagiers op deze assistentie?
“Afgelopen jaar heeft­ er een gebruikersonderzoek plaatsgevonden. Uit het onderzoek kwam naar voren dat men heel positief is over de assistentie. Er zijn natuurlijk ook wat verbeterpunten uitgekomen, waar we mee aan de slag gaan.”

Prikkelvrije ruimtes

Ik vertel aan Lot wat mij persoonlijk zou helpen als ik weer een reis ga maken vanaf Schiphol.
“Ik zou mijn reis tot in de puntjes voorbereiden: de route naar Schiphol, welke gate, welke check-in balie. De tijd plan ik heel ruim in, want tijdsdruk is voor mij al een grote prikkel. Voor mij zou het ook een grote winst zijn als ik de drukte van inchecken en security kan omzeilen. Je moet daar van alles en er gebeurt ook veel om je heen. Dat zijn voor mij heel veel prikkels.” Lot: “De douane en security omzeilen kan helaas nog niet. Wel zijn we op dit moment een proef aan het voorbereiden met prikkelvrije ruimtes. Het plan is deze ook net na de security te plaatsen, omdat we weten dat dat een stressvolle plek is voor veel mensen. We zijn nog aan het nadenken of het units voor één of meerdere personen moeten zijn. En waar ze precies moeten komen staan. In 2025 gaan we dit testen.”

Voorbereiding met VR-technologie

Ze vervolgt: “We zijn ook bezig met een plan waarmee we mensen al vanuit huis kunnen begeleiden. Een idee hierbij is VR-technologie, zodat je thuis je route over Schiphol al kunt lopen. Het doel van Schiphol is namelijk om de zelfstandigheid van passagiers te behouden. We willen hiermee aansluiten bij de huidige tijd waarin mensen het liefst zelfstandig blijven in plaats van afhankelijk zijn van anderen.” Mensen met een onzichtbare beperking, zoals overprikkeling, kunnen op Schiphol een Sunflower-keycord krijgen. Alle medewerkers op Schiphol houden dan rekening met je door wat extra tijd te bieden. Een mooie laatste toevoeging waarmee mijn gesprek met Lot tot een einde komt. Moe maar voldaan stap ik de roltrap op, terug naar het perron. Ik ben blij dat ik de drukte van de luchthaven achter me kan laten voor vandaag. Of ik zelf ooit een keycord ga aanvragen weet ik nog niet, maar het doet me goed dat Schiphol oog heeft­ voor mensen met een onzichtbare hersenaandoening.”

Overprikkeling is een van de meest ingrijpende en onbegrepen klachten waar mensen met een hersenaandoening dagelijks mee te maken hebben. Toch blijft de impact ervan vaak onzichtbaar voor de buitenwereld. Om meer bewustzijn en begrip te creëren, start de Hersenstichting op maandag 23 juni 2025 een landelijke campagne op de Dag van de overprikkeling. Wil je meer informatie over overprikkeling? Of wil je tips en informatie delen met je familie, vrienden of collega’s? Kijk dan op onze campagne pagina.