De Hersenstichting draagt met €500.000 bij aan een onderzoek van het Amsterdam UMC. Het onderzoek wordt geleid door Wiep Scheper. Zij en haar onderzoeksteam zoeken naar een medicijn dat hersencellen beschermt tegen schade door dementie.
Dementie: elke dag een probleem
Dementie is een hersenaandoening die het denkvermogen en het geheugen aantast. Veel mensen met de ziekte van Alzheimer en frontotemporale dementie hebben hier last van. Ook krijgen mensen met dementie problemen met hun gedrag en emoties. Dagelijkse dingen doen wordt dan steeds lastiger.
GVB’s in zenuwcellen beschermen de hersenen
Tijdens de ziekte ontstaan eiwitophopingen in de hersenen. Hierdoor kunnen de hersencellen hun functie steeds minder goed kunnen uitvoeren en gaan ze uiteindelijk kapot. Eerder onderzoek onder leiding van Wiep Scheper liet zien dat er in sommige hersencellen speciale structuurtjes zitten: granulovacuolaire degeneratieblaasjes of GVB’s. De hersencellen met GVB’s blijken beschermd te zijn tegen de schadelijke eiwitophopingen.
Op zoek naar medicijnen
Met die nieuwe kennis gaan de wetenschappers nu verder. Ze gaan op zoek naar ‘GVBoosters’. Zo noemen ze medicijnen die de beschermende werking van GVB’s kunnen versterken (boosten). Ook verzamelen ze bewijs dat GVBoosters hersenschade kunnen remmen. Daarnaast willen ze meer leren over de veerkracht van hersencellen met GVB’s.
Met dit onderzoek proberen we een manier te vinden om de natuurlijke veerkracht van hersencellen te stimuleren. We hopen op deze manier het ziekteproces te kunnen stoppen of vertragen, waardoor mensen met dementie langer een goede kwaliteit van leven hebben.
Dr. Wiep Scheper, onderzoeker
Hent kreeg op zijn 70e de diagnose alzheimer
Hent heeft alzheimer, een vorm van dementie. Hij heeft het lang ontkend, maar is die fase nu voorbij. Vaak vraagt hij vier keer per minuut hetzelfde en het kan zomaar gebeuren dat hij niet weet waar hij is, of wat hij ergens doet. Hent is er zeer emotioneel onder. “Ik krijg veel hulp van mijn zoons, zoals met het regelen van zorg, het huishouden, financiën dat soort zaken. Zij zorgen in principe nu voor mij. Dat hoort natuurlijk andersom te zijn.” Bekijk het openhartige verhaal van Hent en zijn zoon Freek.
Waarom steunt de Hersenstichting dit onderzoek?
In dit project zoeken wetenschappers naar een medicijn voor de vroege fase van dementie. Op dat moment van de ziekte is er nog weinig schade aan de hersenen. Met een medicijn dat de hersenen beschermt, kunnen klachten zoals vergeetachtigheid en andere problemen met denken voorkomen worden.
Dit geeft mensen met dementie langer een goede kwaliteit van leven. Niet alleen mensen met dementie zelf, maar ook hun familie en mantelzorgers worden hiermee geholpen. Daarom steunt de Hersenstichting dit onderzoek met €500.000.
Meer over het onderzoek
Hoe pakken de onderzoekers dit aan?
De onderzoekers zoeken op verschillende manieren naar GVBoosters, medicijnen om de hersenen te versterken:
- Bestaande medicijnen. De onderzoekers gaan bestaande medicijnen testen om te kijken of die het gewenste effect hebben.
- Mogelijkheden voor nieuwe medicijnen. De wetenschappers gaan mogelijkheden onderzoeken om nieuwe medicijnen te maken die de hersenen beschermt tegen de schadelijke eiwitten.
Het team van wetenschappers doet de onderzoeken in een laboratorium. Hiervoor gebruiken ze gekweekte hersencellen en hersenweefsel van overleden menselijke donoren.
Welke resultaten verwachten de onderzoekers?
De onderzoekers hopen bestaande medicijnen te vinden goed helpen om de hersenen te beschermen tegen schadelijke dementie-eiwitten. Omdat die medicijnen al goedgekeurd zijn voor gebruik, kunnen ze snel onderzocht worden voor mensen met dementie. Daarnaast verwachten de onderzoekers beter te begrijpen wat sommige hersencellen weerbaarder maakt tegen hersenschade bij mensen met de ziekte van Alzheimer en frontotemporale dementie.
Hoe ver is het onderzoek?
Het onderzoek moet nog beginnen.