Kenmerken van CBD

CBS ontstaat meestal bij volwassenen ouder dan 50 jaar. Door de hersenaandoening krijg je vaak last van een paar van deze kenmerken: 

  • geen controle over één arm of been 
  • je trilt en beweegt traag en schokkerig 
  • moeite met het bewegen van je gezicht en mond 
  • problemen met lopen en je evenwicht 

CBS is een vorm van parkinsonisme. Dit betekent dat de klachten van CBS kunnen lijken op de ziekte van Parkinson, zonder dat het de ziekte van Parkinson is. CBS is dus een andere hersenaandoening dan parkinson en heeft daarom een ander verloop. 

Diagnose van CBS

Als je CBS hebt, krijg je meestal eerst klachten aan één kant van je lichaam. Zo kan één helft van je lichaam stijver voelen. Of het kan bijvoorbeeld lijken alsof één arm of been vanuit zichzelf beweegt. Ook kunnen er problemen zijn met praten, onthouden en je gedrag. 

Met deze klachten kom je vaak eerst bij de huisarts. De huisarts kan je doorverwijzen naar een speciale arts in het ziekenhuis: een neuroloog. 

De neuroloog zal je lichaam onderzoeken en vragen stellen over je klachten. Soms is bloedonderzoek of een ruggenprik nodig. Vaak zal de neuroloog de hersenen in beeld willen brengen, bijvoorbeeld door middel van een MRI-scan (Magnetic Resonance Imaging), een PET-scan of een SPECT-scan. 

Oorzaken van CBS

CBS kan verschillende oorzaken hebben. Soms kan het onderzoek een precieze oorzaak vaststellen, maar dat is vaak niet het geval. Er zijn ook enkele erfelijke ziekten die CBS kunnen geven, maar die zijn heel zeldzaam. 

Behandeling van CBS

Als je CBS hebt, kun je niet meer beter worden. Wel kan een team van speciale zorgverleners helpen, zodat je minder last hebt van klachten. En zodat je beter met CBS kunt leven. 

Een fysiotherapeut kan je leren om makkelijker te bewegen en je evenwicht beter te bewaren. Een ergotherapeut leert je om dagelijkse activiteiten zo lang mogelijk zelf te blijven doen. En als je moeite hebt met praten en het vinden van de juiste woorden, dan kan een logopedist je helpen. 

Als je arm of been stijf is, kan een arts je prikjes met botulinetoxine geven. Hierdoor kunnen je spieren zich een tijdje ontspannen. In sommige gevallen worden medicijnen voorgeschreven die ook voor de ziekte van Parkinson worden gegeven, maar het effect hiervan is vaak beperkt. 

Gevolgen van CBD

Als je CBD hebt, dan worden je klachten langzaam erger. Het verloop van deze hersenaandoening is voor iedereen anders.

CBD kan verschillende lichamelijke en psychische gevolgen hebben:

  • Thuis

    Je kunt problemen krijgen met denken, onthouden en je aandacht ergens bijhouden. Je arm kan gaan trillen en stijf worden. Je kunt je lichaam minder goed gebruiken. Bij ernstige klachten kun je dagelijkse activiteiten vaak niet meer zelf doen. Uiteindelijk kun je hulp nodig hebben bij het wassen, eten en aankleden.

  • Werk

    CBS begint meestal tussen de 50 en 70 jaar. Het kan door bewegingsproblemen en problemen met denken en onthouden moeilijker zijn om je werk te doen. Soms zijn je gedachten wel op orde, maar heb je moeite met het vormen van zinnen. Of je komt niet op een woord.  

  • Vrije tijd

    Door CBS kun je minder motivatie krijgen om iets te gaan doen. Ook dingen die je leuk vindt om te doen in je vrije tijd. Je aandacht ergens bijhouden kan moeilijker zijn met CBS. Dit merk je misschien ook als je bezig bent met hobby’s. Door de verschillende problemen met bewegen, kun je moeite krijgen met lopen en meedoen aan het verkeer. In een latere fase kan een rolstoel nodig zijn. Het kan moeilijker worden om je hobby’s te doen. Of het lukt helemaal niet meer op de manier waarop je gewend bent. 

  • Sociaal contact

    Door CBS krijg je moeite met praten. Ook kan je gedrag veranderen. Je kunt ongeremder worden of weinig emotie voelen. Sociale activiteiten kunnen daardoor een uitdaging worden. Door problemen met bewegen kan het ook lastiger worden om naar het huis van een vriend of vriendin, een café, vereniging of club te gaan.

Je kunt problemen krijgen met denken, onthouden en je aandacht ergens bijhouden. Je arm kan gaan trillen en stijf worden. Je kunt je lichaam minder goed gebruiken. Bij ernstige klachten kun je dagelijkse activiteiten vaak niet meer zelf doen. Uiteindelijk kun je hulp nodig hebben bij het wassen, eten en aankleden.

CBS begint meestal tussen de 50 en 70 jaar. Het kan door bewegingsproblemen en problemen met denken en onthouden moeilijker zijn om je werk te doen. Soms zijn je gedachten wel op orde, maar heb je moeite met het vormen van zinnen. Of je komt niet op een woord.  

Door CBS kun je minder motivatie krijgen om iets te gaan doen. Ook dingen die je leuk vindt om te doen in je vrije tijd. Je aandacht ergens bijhouden kan moeilijker zijn met CBS. Dit merk je misschien ook als je bezig bent met hobby’s. Door de verschillende problemen met bewegen, kun je moeite krijgen met lopen en meedoen aan het verkeer. In een latere fase kan een rolstoel nodig zijn. Het kan moeilijker worden om je hobby’s te doen. Of het lukt helemaal niet meer op de manier waarop je gewend bent. 

Door CBS krijg je moeite met praten. Ook kan je gedrag veranderen. Je kunt ongeremder worden of weinig emotie voelen. Sociale activiteiten kunnen daardoor een uitdaging worden. Door problemen met bewegen kan het ook lastiger worden om naar het huis van een vriend of vriendin, een café, vereniging of club te gaan.

De Hersenstichting heeft bij het opstellen van deze tekst dankbaar gebruik gemaakt van adviezen van: 

  • Prof. Dr. Bart van de Warrenburg, neuroloog, Radboudumc te Nijmegen

Laatste update: september 2025